Gebruikte Ayelet Shaked een bladzijde uit het draaiboek van F.D. Roosevelt?

Israels minister van Justitie, Ayelet Shaked (links), en Franklin D. Roosevelt (montage van rechtenvrije foto’s)

Is het mogelijk dat Israels minister van Justitie, Ayelet Shaked (van Habayit Hayehudi, foto links) wetgeving heeft ingediend, niet zozeer om met een halsbrekende snelheid constitutionele wijzigingen door te voeren, maar eerder bedoeld als een schot voor de boeg voor het Hooggerechtshof over de toekomst van Amona?

Deze actie heeft de Voorzitter van het Hof Miriam Na’or ernstig van streek bracht.

Israëlische media zijn druk met meer of minder geïnformeerd commentaar over de openlijke krachtmeting die in de eerste week van november plaats vond tussen rechter Na’or en de Minister van Justitie Shaked.

Door David Israel

Na’of was zo woedend over de onbeschaamdheid van Shaked om (in stilte) een wetsvoorstel in te dienen dat het Hooggerechtshof het vetorecht ontneemt over rechterlijke benoemingen voor het gerechtshof, dat zij haar een, goed uitgelekte, schriftelijke waarschuwing zond, over hoe het plan van Shaked neerkwam op het op de tafel leggen van een vuurwapen.

Dit is niet precies wat men zich voorstelt bij “rechterlijk temperament…”

Het is een feit, dat Shaked vastbesloten is om het ergerlijk activisme van Israëls Hooggerechtshof te beteugelen.

Dit activisme begon na de verkiezingen van 1977, toen een door Likud-geleide coalitie de ononderbroken 29 jaar door Labour geleide regering verving.

Rechter Aharon Barak, die zijn ambtstermijn in het Hooggerechtshof in 1978 begon, was de architect van een briljante, berekende en geduldige campagne, bedoeld om zich veel grondwettelijke bevoegdheden toe te eigenen.

Deze bevoegdheden waren van de gekozen overheidsfunctionarissen, die de wil van de natuurlijke overheid – het volk – vertegenwoordigen en die waren dus niet voor de gekozen rechterlijke macht.

In haar zowel toegejuichte, als versmade publicatie, van afgelopen oktober (Sporen naar regeren), detailleerde Minister Shaked de absolute noodzaak om de expansiedrift van de rechterlijke macht van Israël in te tomen. Zij constateert een voortdurende oorlog tussen het Hooggerechtshof en de uitvoerende macht.

Dit toont aan volgens Shaked dat het aannemen van een nieuwe wetgeving op grondwettelijk niveau (Stichtingswetten in het Israëlische systeem) voor eens en voor altijd deze strijdlustige verhouding moet gaan reguleren.

In deze context handelt rechter Na’of, ondanks haar agressief taalgebruik, niet noodzakelijk ongepast, wanneer ze zegt dat cruciale grondwetswijzigingen een serieuze discussie verdienen voorafgaande aan de indiening van bijvoorbeeld een wet om vertegenwoordigers van het Hof hun bevoegdheid te ontnemen om gerechtelijke kandidaten voor het Hooggerechtshof te diskwalificeren.

Dat geeft mij het gevoel dat Shaked, wiens eigen temperament veel koeler is dan dat van Na’or, niet noodzakelijkerwijze voornemens is om de macht van het Hof feitelijk te beknotten met de nieuwe wetgeving, maar alleen om een beetje angst aan te jagen.

Zoals duidelijk werd gemaakt door de publicatie van Shaked, heeft ze heel duidelijk de geschiedenis en de democratie van de VS bestudeerd. In dat geval moet zij zich bewust zijn van de legendarische gevechten tussen president Franklin Delano Roosevelt en het Hooggerechtshof. FDR onderwees generaties cursisten in de politieke wetenschappen hoe een president van de VS zijn vijandige Hooggerechtshof kan temmen.

Roosevelt won de presidentsverkiezingen van 1932 na de krach van Wall Street in 1929 en het begin van de Grote Depressie, en beloofde Amerika een “New Deal” voor nationaal economisch herstel. De verkiezing van 1932 gaf de Democraten ook een meerderheid in beide huizen van het Congres en dat gaf Roosevelt wetgevende steun voor zijn hervormingen. Roosevelt en het 73e Congres riepen op tot een grotere invloed van de overheid op de economie als een manier om een einde te maken aan de depressie. Maar een reeks succesvolle uitdagingen van de New Deal programma’s werden gelanceerd in de federale rechtbanken en onvermijdelijk werd de echte grondwettigheid van veel van de New Deal-wetgeving, met name die waarbij de macht van de federale regering werd uitgebreid, door het Hooggerechtshof afgewezen. Een reeks besluiten van het Hooggerechtshof brak een groot deel van de wetgeving van Roosevelt af, culminerend in Black Monday (Zwarte Maandag), 27 mei 1935, toen Opperrechter Charles Evans Hughes regelde dat de besluiten van die dag, die zouden moeten worden bekendgemaakt, zouden moeten worden gelezen in volgorde van toenemend belang, nadat de rechtbank in drie afzonderlijke gevallen unaniem tegen Roosevelt had geoordeeld.

In 1936 kwam Roosevelt, na een klinkende overwinning, terug naar het slagveld, klaar om het Hooggerechtshof een toontje lager te doen zingen. Hij stelde voor om de federale rechterlijke macht te reorganiseren door toevoeging van een nieuwe rechter telkens wanneer een rechter de leeftijd van 70 bereikte en niet met pensioen ging. Het was het onderwerp van Roosevelt’s 9de ‘Firesidepraatje’ (radiotoespraak) van 9 maart 1937. Het argument dat hij gebruikte was, dat het ten bate van het Hof was om op deze manier de continuïteit te verzekeren – maar wat hij echt bedoelde was natuurlijk, dat hij de rechters buiten spel kon zetten als ze zich zouden blijven bemoeien met zijn wetgeving.

Drie weken na het radio-praatje publiceerde het Hooggerechtshof een advies tot handhaving van een minimumloon wet van de Staat Washington (in de zaak West Coast Hotel Co. v. Parrish.) De 5-4 uitspraak was het gevolg van de plotselinge verandering van Rechter Owen Roberts, die zich aansloot bij de vleugel van de rechtbank, die de New Deal wetgeving ondersteunde.

Hij begreep de boodschap.

In de geest van de grote architect van de New Deal kan het zijn, dat de meest creatieve en doortastende Minister van Justitie in de recente geschiedenis van Israël alleen maar de bedoeling heeft om Na’of en anderen het ontzag voor God (en de kiezer) bij te brengen. Momenteel verzoekt de regering Netanyahu het Hof om uitstel van de sloop van Amona, een Joodse gemeenschap in de bevrijde gebieden, waarvan het Hof wil dat deze met de grond gelijk gemaakt wordt.

Ondertussen werken Shaked en de Habayit Hayehudi-fractie in de Knesset aan een Verordening, die Arabische eisers ertoe zal dwingen de marktwaarde voor hun in beslag genomen land te aanvaarden, in plaats van de betreffende gemeenschappen te verwoesten.

Is de nieuwe bedreiging die Shaked oplegt aan de toekomstige samenstelling van de Opperste Gerechtshof alleen haar manier om het recept van Roosevelt te gebruiken om de rechters angst aan te jagen? Komt er een overeenkomst achter gesloten deuren, waardoor Shaked’s nieuwe wet wordt verruild voor een verandering in de regels van het Hooggerechtshof?

Bron: www.jewishpress.com

Vertaling: PoF