Wat zou Trump moeten doen om de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem te verplaatsen? Helemaal niets

Alles wat nodig is om de Amerikaanse wet van 1995, die de verplaatsing bepaalt, uit te voeren, is dat de president nalaat om een verklaring te ondertekenen. Zal de onvoorspelbare gekozen president niet doen, wat zijn voorgangers eerder drie dozijn keer wel hebben gedaan?

Door Raphael Ahren

Over ongeveer drie weken zal Barack Obama doen wat hij al 15 keer eerder heeft gedaan tijdens zijn twee ambtstermijnen als president van de Verenigde Staten, iets wat sommige Israëliërs hopen, dat zijn opvolger, Donald Trump, zelfs niet eenmaal zal doen: hij zal een presidentiële verklaring tekenen, die hem ontheft van zijn wettelijk plicht om de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem te verplaatsen. 

De zin “overeenkomstig het gezag aan mij verleend als President door de grondwet en de wetten van de Verenigde Staten,” aanhalend zal Obama nog een keer bepalen “dat het noodzakelijk is ter bescherming van de nationale veiligheidsbelangen van de Verenigde Staten” het besluit van het Congres in 1995 tot erkenning van Jeruzalem als Israëls hoofdstad en het erheen overbrengen van de ambassade en de residentie van de ambassadeur, uit te stellen.

Obama is niet de eerste president van deze ontheffing. Bill Clinton en de wedergeboren Christen George W. Bush deden dit tweemaal per jaar en verraadden daarmee voortdurend hun eigen campagnebeloften.

Maar Trump is een onvoorspelbare factor en meer dan een week nadat hij de verkiezingen won, is het nog onduidelijk welk beleid hij zal nastreven in het Midden-Oosten – met inbegrip van de vraag of hij zich zal houden aan het algemeen aanvaarde diplomatieke dogma en zich voegen bij de lijst van presidenten die de verplaatsing van de ambassade elke zes maanden uitstellen, of dat hij werkelijk zijn belofte van de campagne nakomt en bevel geeft tot de verplaatsing.

“Als het gaat om buitenlands beleid schijnt hij bepaalde instincten te hebben, maar het is volkomen onduidelijk waar hij precies staat op een of ander specifiek beleid,” zei Jonathan Rynhold, specialist op het gebied van Amerikaanse politiek bij de Israëlische Bar-Ilanuniversiteit.” Het is echt onmogelijk om te weten. Hij zei zo veel dingen en bijna alles wat hij zei, weerlegde hij bij een andere gelegenheid”.

Het meest aangehaalde argument tegen de erkenning van Jeruzalem als Israëls hoofdstad en het verplaatsen van de ambassade daarheen is, dat dit een stap is, die alleen genomen moet worden na de succesvolle afsluiting van een Israëlisch-Palestijns vredesakkoord. De status van Jeruzalem is onderhevig aan bilaterale onderhandelingen, beweren diplomaten doorgaans en verplaatsing van de ambassade als gebaar naar Israël voordat een definitief akkoord wordt getekend, zou Ramallah erg kwaad maken – een al stervend vredesproces een zekere dood bezorgen – en de toorn van de grotere Arabische wereld opwekken en daarmee de gehele regio destabiliseren.

“Het zou ook ernstige schade toebrengen aan het aanzien van Washington als bemiddelaar in het Israëlisch-Palestijnse conflict.” zei Rynhold.

“Ik wilde altijd onze ambassade naar west-Jeruzalem verhuizen” zei president Bill Clinton in een interview in 2000 – negen maanden vóór het einde van zijn tweede ambtstermijn. “Ik heb dat niet gedaan, omdat ik niets wilde doen wat onze mogelijkheid zou schaden om als bemiddelaar op te treden voor een veilige en rechtvaardige en duurzame vrede voor Israëli’s en Palestijnen”.

Maar Trump, die campagne voerde met de belofte om het voortaan anders te doen, zou deze traditionele axioma’s uit het raam kunnen gooien.

Hoewel hij zichzelf afschildert als een fervent voorstander van Israël, suggereerde hij op een gegeven moment tijdens de campagne (in februari), dat hij Israëliërs en Palestijnen zou laten proberen om zelf vrede te bereiken, zonder al te veel een standpunt over het conflict in te nemen, herinnerde Rynhold zich. “Hoe past het verhuizen van de ambassade hierin? Ik denk niet, dat hij dit weet.”

Het is zeker, dat de onroerend-goedmiljonair uit Manhattan die politicus werd, ondubbelzinnig in een toespraak tot AIPAC in maart verklaarde, dat hij “de Amerikaanse ambassade naar de eeuwige hoofdstad van het Joodse volk, Jeruzalem” wil verhuizen. In een televisie-interview die maand, zei hij dat hij het “vrij snel” zou doen.

Maar, kort na de overwinning van Trump op 8 november, scheen Walid Phares, één van zijn adviseurs betreffende buitenlands beleid, de belofte om de ambassade te verhuizen min of meer terug te trekken. “Veel presidenten van de Verenigde Staten hebben toegezegd om dat te doen en hij zei, dat hij dat zal doen, maar hij zal het doen in het kader van consensus,” zei Phares en veroorzaakte daarmee enige verwarring. Hij verduidelijkte later dat hij “consensus thuis” bedoelde, maar wat hij daarmee bedoelt is nog enigszins duister, aangezien er brede tweepartijdige steun in het Congres is voor het verplaatsen van de ambassade.

Aangezien Trump’s standpunten op het gebied van het buitenlands beleid op zijn minst vaag zijn, zal veel afhangen van wie zijn topadviseurs zijn, volgens Ilan Goldenberg, directeur van het Midden-Oosten Security Program bij het Centre for a New American Security (Centrum voor een nieuwe Amerikaanse Veiligheid).

“Als Donald Trump mensen benoemt zoals (de vroegere Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur) Stephen Hadley of (de president van de Senaatscommissie voor Buitenlandse Zaken) Bob Corker, zullen we veel meer continuïteit zien. Het gaat dan om mensen die dit al jaren hebben gedaan en een onderdeel zijn van de consensus in Washington. Ze begrijpen dat er een reden is, waarom de VS de ambassade niet verplaatst en daarom denk ik niet dat je een accentverschuiving zult zien,” zei Goldenberg.

“Maar als hij meer ongebruikelijk denkende mensen benoemt – dan is alles mogelijk.”

Israël verklaarde het westelijke deel van Jeruzalem tot hoofdstad in 1950. In 1980, 13 jaar nadat Israël het oostelijk deel van de stad in de Zesdaagse Oorlog veroverde, nam de Knesset een wet aan, waarbij het “verenigd Jeruzalem” tot hoofdstad werd verklaard. Maar aangezien de internationale gemeenschap weigert de annexatie van Oost-Jeruzalem door Israël te erkennen, verhuisden de volkeren van de wereld hun ambassades naar Tel Aviv, Ramat Gan of Herzliya.

Voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 1992, beloofde Bill Clinton de ambassade naar Jeruzalem te verhuizen. Toen hij in gebreke bleef zijn belofte na te komen, namen beide huizen van het Amerikaanse Congres de Jerusalem Embassy Act (Jeruzalem Ambassadewet) van 1995 aan met overweldigende meerderheid. Sindsdien is de wet door drie opeenvolgende presidenten 35 keer terzijde gesteld.

‘Zeven nee’s en één ja, de ja’s hebben gewonnen.”

Als Trump zou beslissen om met de traditie te breken, is er weinig dat hem in de weg staat. Om zijn verkiezingsbelofte na te komen, kan hij eenvoudig nalaten de presidentiële verklaring te ondertekenen.

De Amerikaanse Grondwet geeft de president de bevoegdheid vreemde landen en grenzen te erkennen, zelfs tegen de betere raad van zijn kabinet en andere adviseurs in. Bij de bespreking van de ‘Emancipatie Verklaring’ werd Abraham Lincoln unaniem door het kabinet overstemd. Hij eindigde het debat door te zeggen: “Zeven nee’s en één ja, de ja’s hebben gewonnen.”

Er zijn zelfs betere voorbeelden uit moderne tijden, die illustreren, dat de president het laatste woord heeft als het gaat om diplomatie. In mei 1948 erkende president Henry Truman de Staat Israël, minuten nadat David Ben-Gurion de Verklaring van Onafhankelijkheid voorlas in Tel Aviv, heftige tegenstand van het Ministerie van Buitenlandse Zaken trotserend.

Jerusalem’s status als hoofdstad is een Israëlische consensus en de wens de ambassade daar te hebben is dat ook, althans in theorie. Maar, sommige geleerden beweren dat de verhuizing naar de Heilige Stad mogelijk contraproductief is voor Israëls aanspraak op een verenigd Jeruzalem.

Het overbrengen van de Amerikaanse ambassade naar West-Jeruzalem zou kunnen worden geïnterpreteerd als het door de Amerikaanse regering alleen erkennen van de soevereiniteit van Israël over dat deel van de stad, vertelde Shlomo Slonim, professor emeritus aan de Hebreeuwse Universiteit en auteur van het boek “Jerusalem in America’s Foreign Policy” (Jeruzalem in Amerika’s buitenlands beleid),” aan The Times of Israel. “Het kan betekenen, dat Oost-Jeruzalem, inclusief de Tempelberg, een andere status heeft.”

Wat zou er kunnen gebeuren als Trump doorgaat en de ambassade verhuist? Zal de regio zich scherp moeten zetten voor meer onrust, misschien zelfs geweld? Niet persé, zeiden verschillende specialisten.

“Het zal ter plaatse fundamenteel geen enkele verandering brengen,” zei Yaakov Amidror, een voormalige Israëlische veiligheidsadviseur deze week in een conferentiegesprek met verslaggevers. “Maar het zou symbolisch heel belangrijk zijn.”

Goldenberg, van het Centre for a New American Security (Centrum voor een nieuwe Amerikaanse veiligheid), voorspelde veelal verwaarloosbare negatieve effecten, wanneer de ambassade naar Jeruzalem zou worden verhuisd. “Het zou een groot probleem zijn voor de Palestijnen, maar de rest van de Arabische wereld zou er zich niet bezorgd over maken; zij hebben op dit moment andere zorgen,” zei hij. Islamitische landen zouden waarschijnlijk tegen een verhuizing van de ambassade naar Jeruzalem protesteren, maar geen actie ondernemen die tot bloedvergieten zou kunnen leiden, voegde hij eraan toe. “Op de lijst van de dingen, die Trump zou kunnen doen, en die mij ongerust maken, staat dit waarschijnlijk niet erg hoog.”

Bron: www.timesofisrael.com

Vertaling: PoF