AI ‘Enoch’ dateert Dode Zeerollen ouder dan eerder gedacht

Eerdere AI-dateringen

De Dode Zeerollen, die bijna 100 jaar geleden werden gevonden, worden door velen beschouwd als de belangrijkste archeologische vondst van de 20e eeuw. Deze oude manuscripten omvatten een uitgebreide verzameling Joodse geschriften in het Hebreeuws, Aramees en Grieks, met uiteenlopende onderwerpen en literaire stijlen, waaronder alle of delen van alle boeken/rollen uit de Hebreeuwse Bijbel, met uitzondering van Esther. De duizenden fragmenten van de rollen hebben ons begrip van het vroege jodendom en christendom ingrijpend veranderd.

Tot voor kort werd aangenomen dat de rollen ergens tussen de 3e eeuw v.Chr. en de 1e eeuw n.Chr. dateerden. Een nieuwe beoordeling suggereert echter dat sommige rollen aanzienlijk ouder zijn dan eerder werd gedacht. Op basis van AI-analyse dateren sommige rollen zelfs uit de 4e eeuw v.Chr., dichter bij de levens van de oorspronkelijke auteurs, aldus hoofdauteur Mladen Popović van de Rijksuniversiteit Groningen.

Qumrān Caves. (credit: James Emery from Douglasville, United States, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons)

Problemen met paleografie

De Dode Zeerollen, die voor het eerst werden gevonden in 1946 in de Qumrān-grotten in de Joodse woestijn, bestaan uit 15.000 fragmenten die ongeveer 1.000 oude manuscripten vertegenwoordigen. Deze grote schat aan geschriften, die meer dan 2000 jaar oud is, bevat enkele van de oudste bekende kopieën van boeken uit de Hebreeuwse Bijbel, evenals wetten die de joodse gemeenschappen gedurende eeuwen van instabiliteit hebben geregeerd.

Het vaststellen van de chronologie van deze kostbare manuscripten is essentieel voor het reconstrueren van de ontwikkeling van ideeën, aldus een nieuwe studie die begin juni is gepubliceerd in het peer-reviewed tijdschrift PLOS One. Helaas bevatten slechts enkele fragmenten tijdsaanduidingen die hun leeftijd bevestigen, bijvoorbeeld de vermelding van het bewind van een bepaalde vorst. Decennialang hebben onderzoekers zich gebaseerd op traditionele paleografie, de studie van oude handschriften en lettervormen, om manuscripten te dateren, maar deze methode mist een objectieve basis.

Om handschriften adequaat te kunnen vergelijken, zijn voldoende gedateerde teksten in vergelijkbare schriften nodig. Er zijn echter maar weinig andere Hebreeuwse of Aramese rollen uit dezelfde eeuwen bewaard gebleven. Kalenderdata zijn alleen te vinden op enkele van de alleroudste en allerjongste manuscripten. Hierdoor ontstaat er een paleografische kloof tussen het imperiale Aramese schrift uit de 5e-4e eeuw v.Chr. en het Joodse vierkante schrift uit de 1e-2e eeuw n.Chr. Daardoor zijn veel van de Dode Zeerollen moeilijk nauwkeurig te dateren.

voor meer info:  link artikel

copy right foto:  Two scrolls from the Dead Sea Scrolls at their location in the Qumran Caves before being removed and unraveled. (credit: Abraham Meir Habermann, 1901–1980, Public domain CC0 1.0, via Wikimedia Commons)