Kleinere supermarkten open op sabbat in Tel-Aviv, beslissing van Hooggerechtshof

In een uitspraak die als een mijlpaal kan worden gezien, zegt het Hooggerechtshof dat kleinere supermarkten in Tel Aviv op de sabbat (zaterdag) kunnen openen, maar ultraorthodoxe politici zeggen dat het besluit Joodse waarden aantast en zweren tegen de maatregel te zullen vechten en het Hof te omzeilen.

(foto: supermarkt, wikimedia) Het Hooggerechtshof nam woensdag jl. een besluit ten gunste van de strijd van Tel Aviv de uitbreiding van voorzieningen voor het seculiere publiek op de sabbat uit te breiden en zei, dat de gemeente kleinere winkels/supermarkten kan toestaan om op de Joodse rustdag te werken en open te zijn.

De uitspraak werd door de stad en liberale politici bejubeld als een overwinning, die zeiden dat het een belangrijke stap vooruit was in de strijd tegen religieuze dwang. De ultraorthodoxe ambtenaren protesteerden echter fel tegen de uitspraak en zwoeren ertegen te strijden en het Hof te omzeilen.

“Zoals ik al vier jaar geleden zei, was de stad Tel Aviv-Jaffa vrij en zal vrij blijven,” zei Ron Huldai, burgemeester van Tel Aviv-Jaffa, volgens de Ynet nieuwssite.

Maar de Minister van Binnenlandse Zaken Aryeh Oron Deri viel de uitspraak aan, als een wijziging in de religieuze status quo in Israël en “een ernstige klap voor de heilige sabbat en het karakter van het joodse volk”, meldde de krant Ha’aretz.

Deri zei, dat hij en andere verdedigers van de Sabbat spoedig met de eerste minister zouden vergaderen om te protesteren.

De Minister van Volksgezondheid Ya’akov Litzman van de ultraorthodoxe Verenigde Torah Judaïsme partij, zei dat het besluit “de voortzetting van vulgaire juridische bemoeizucht met de waarden van religie en religieuze wetgeving” vertegenwoordigde.

Litzman zei dat het besluit “geen keus liet dan een juridische procedure te starten om het Hooggerechtshof te omzeilen.” Een dergelijke stap, zei hij, “zou de voortdurende uitholling van traditie en religie in het land verhinderen”, volgens Ha’aretz, die hem citeerde.

De Israëlische wet verbiedt bedrijven om te functioneren tijdens de Joodse rustdag, met uitzonderingen waaronder uitgaansgelegenheden, restaurants en basisvoorzieningen, zoals apotheken.

Tel Aviv, waar een overwegend seculiere bevolking woont, heeft getracht om het bereik van bedrijven, die op de sabbat mogen openen, te verruimen, terwijl ultraorthodoxe politieke groeperingen hebben getracht beperkingen toe te voegen en te komen tot een betere naleving van de sabbatswetten.

De kwestie die seculiere en religieuze politici tegen elkaar heeft opgezet, woekert al sinds maart 2014. Toen heeft de gemeente Tel Aviv-Jaffa een nieuw gemeentelijk wetsontwerp ingediend, nadat het Hooggerechtshof order gaf bestaande regels tegen de sabbathandel te vervangen of betere naleving af te dwingen.

De gemeente stelde voor 164 supermarkten en kiosken, die 500 vierkante meter groot of minder waren, op de sabbat te openen.

Het probleem bereikte uiteindelijk het Hooggerechtshof, nadat drie opeenvolgende ministers van binnenlandse zaken – Deri van Shas en Silvan Shalom en Gideon Saar van Likud – weigerden zich over de kwestie uit te spreken.

Woensdag verwierpen de drie rechters een verzoek van de regering om verlenging van de termijn en oordeelden dat de gemeentewet van Tel Aviv-Jaffa over de kwestie evenredig was.

De Voorzitter Miriam Naor van het Hooggerechtshof schreef dat het besluit op een zeer beperkt aantal winkels van de stad van toepassing was en het mogelijk zou maken, het unieke karakter van de sabbat te behouden.

Rechter Esther Hayut schreef, dat in het licht van de mislukking van de ministers om in de afgelopen tweeënhalf jaar op te treden “er geen manier is te voorkomen, deze ontwijking te zien als een soort besluit, de gemeentewetten van Tel Aviv-Jaffa zonder opgaaf van reden te weigeren.”

Zehava Galon, leider van de linkse Meretz partij, verwelkomde de beslissing als een “belangrijke ratificatie van het gezag van de bewoners van Tel Aviv voor zichzelf op een democratische manier te beslissen en het gezag van de gemeente om gemeentewetten goed te keuren als reactie.”

Zij voegde daaraan toe, dat rede had gezegevierd over diegenen, die een theocratische staat in Israël wensten te creëren, rapporteerde Ha’aretz.

Een ruzie over de openingen op sabbat is er ook al in Jeruzalem, waar een grote religieuze en ultraorthodoxe bevolking is.

In september kondigde de gemeente Jeruzalem haar voornemen aan om mini-markten, die voortgaan op zaterdag in het centrum van de stad zaken te doen, in overtreding van een bevel van vorig jaar, te vervolgen.

Burgemeester Nir Barkat, die seculier is, kondigde aan dat hij zich voorneemt gemeentewetten af te dwingen door sinds afgelopen augustus sabbatsluiting van zaken in het centrum te eisen – een stap, die gevolgen zouden hebben voor 7 supermarkten en kiosken.

Maar de uitvoering werd uitgesteld nadat Yossi Havilio – een voormalige juridisch adviseur van de gemeente Jeruzalem, die Barkat bekritiseerde – om een hoorzitting vroeg namens vier van de bedrijven.

In januari heeft de gemeente aangekondigd, dat zij zal beginnen met de handhaving van de gemeentelijke wetten vanaf begin april. In februari heeft Havilio een verzoek ingediend bij het Hooggerechtshof tegen het sabbatverbod.

bron: Times of Israel

vertaling: PoF