Jared Kushner’s familie is legendarisch in deze Wit-Russische stad

NOVOGRUDOK, Wit-Rusland (JTA) – Mensen in de voorouderlijke stad van Jared Kushner zijn geneigd om heel gunstig te spreken over president Donald Trump.

Dat is algemeen gebruikelijk in de voormalige Sovjet-Unie. Immers, de stijl van Trump valt goed in dit deel van de wereld – een onderzoek, dat in november plaatsvond in Rusland stelde vast, dat 45 procent van de respondenten zei dat ze voor Trump zouden stemmen, vergeleken met een vier procent goedkeuringsscore voor Hillary Clinton. Trump heeft beloofd de betrekkingen met Rusland te verbeteren en heeft hoge goedkeuringscijfers genoten in de gehele regio, met uitzondering van Oekraïne en de Baltische landen.

Maar in Novogrudok – een pittoreske stad met 30.000 inwoners in Westelijk Wit-Rusland, ongeveer halverwege tussen Minsk en Bialystok in Polen – wordt de verkiezing van Trump vooral gevierd omdat het Kushner, de schoonzoon en belangrijke adviseur van de president, aan de korte lijst van internationale succesverhalen van de stad toevoegt.

“Ik ben er natuurlijk heel trots op, dat er iemand uit Novogrudok in het Witte Huis is,” zei Boris Semyonov, een 57-jarige zakenman, toen hem de afgelopen week over het onderwerp gevraagd werd op Lenin Square – een grote, schone ruimte in het stadscentrum met een buste van de communistische leider. “Ik hoop dat hij ons komt bezoeken.”

Yulia Silevskaya, een jurist van ergens in de twintig, zei dat Kushner’s post “prestige toevoegt” aan haar stad.

Net als vele andere plaatselijke bewoners waren Semyonov en Silevskaya vertrouwd met Kushner’s naam en zijn Witte Huis-titel; naast het feit dat hij getrouwd is met Trump’s oudste dochter Ivanka, is Kushner ook een belangrijke adviseur in het Witte Huis.

Maar in tegenstelling tot velen – waaronder de inwoners van de Verenigde Staten – wisten de burgers van Novogrudok al lang vóór de presidentsverkiezingen over de Kushners.

In Novogrudok worden de Kushners herinnerd en vereerd – niet om hun verbindingen met Trump of hun uitgestrekte onroerend goedimperium, noch om het schandaal dat Kushner’s vader Charles verzwolg of de recente aantijgingen, dat hij een kanaal voor communicatie tussen de regering Trump en Rusland voorstelde.

Integendeel, de Kushners staan bekend om de gewaagde ontsnapping uit het plaatselijke getto tijdens één van de bekendste handelingen van Joods verzet tegen de nazi’s.

De geschiedenis van de Kushners wordt speciaal onder de aandacht gebracht in het bescheiden Museum over het Joods verzet in Novogrudok. Het tweekamermuseum dat in 2007 geopend werd, beschikt over foto’s van de familie Kushner van vaders kant – zijn overgrootvader, Zaidel; zijn vrouw Hinda; hun dochter Rae en haar twee zussen. Het museum toont ook de stapelbedden waarop het gezin gedwongen was te slapen toen de Duitsers de lokale Joden in het getto van Novogrudok bijeendreven.

Behalve de Joodse bevolking van 6.000 personen – ongeveer een kwart van de totale bevolking – van Novogrudok propten de nazi’s nog eens extra 24.000 Joden uit naburige steden in een getto, dat rondom een gerechtsgebouw was gebouwd.

“De Kushners waren een welgestelde familie, die vóór de oorlog verschillende winkels in het centrum bezat en waren bij velen hier bekend,” zei Marina Yarashuk, directeur van het Museum voor Geschiedenis en Regionale Studies in Novogrudok, dat het Joods museum beheert. “Het is dus logisch, dat ze op de voorgrond treden in de uitstalling.”

Maar wat het verhaal van de Kushners werkelijk doet opvallen, voegde Yarashuk toe, is hoe ze bij elkaar bleven door een opmerkelijke ontsnapping. Hun plan leek gedoemd te mislukken, maar uiteindelijk konden ze de Holocaust overleven en samen met Joodse partizanen de Nazi’s bestrijden.

“Het is een geweldig verhaal,” zei Yarashuk. “Ik ben blij, dat het nu aan het licht komt, zelfs al is het maar omdat iedereen zo geïnteresseerd is in Jared Kushner.”

De onwaarschijnlijke overleving van de Kushners plaatst de acties van Rae Kushner – Jared’s grootmoeder van vaders kant, die een stalen wil bezat, in het centrum van de aandacht. Ze was 16, toen de Duitsers haar samen met haar ouders, zus en broer in het getto plaatsten.

Nadat ze ten minste ten minste vijf “selecties” voor moord door machinegeweervuur overleefde – waaronder de selectie, waarin haar moeder werd gedood – leidde Rae samen met haar broer een gewaagde ontsnapping door een tunnel, die onder het zwaarbewaakte getto, dat door elektrische draad omringd was, gegraven werd. Rae riep haar rol in de ontsnapping – waaronder het verwijderen van de aarde en ook het verkrijgen van werkgereedschap en informatie van niet-Joden, die het getto binnenkwamen met toestemming van de Duitsers, weer voor de geest – in een twee uur durend interview, dat ze in 1982 in het Kean College van het New Jersey Holocaust Resource Center gaf.

In wat bekend werd als één van de bekendste Holocaustverhalen van Wit-Rusland, slaagde Rae erin gevangenen door de ontsnappingstunnel te leiden, die de langste van zijn soort was in door de Nazi’s bezet Europa en die de grootste ontsnapping van Joden door een tunnel mogelijk maakte.

De gravers – die de aarde, die ze verwijderden, verborgen binnen dubbele muren en in kelders – leidden 350 mannen en vrouwen naar de vrijheid door de tunnel en het bos in. Daar traden de overlevenden toe tot de Bielski partizanen – een groep van ongeveer 1.000 Joden, genoemd naar de drie broers, die hen leidden en waarvan de dapperheid het onderwerp was van de film “Defiance” uit 2008.

Als organisatoren hadden Rae en haar broer Honie een plaats onder de eersten gekregen om naar buiten te kruipen – wat als een veel veiliger plaats dan aan het einde van de file werd beschouwd. Maar ze gaf haar eerste plaats op om bij haar 54-jarige vader en haar 15-jarige zus te blijven. “Als we leven, leven we samen. Als we sterven, sterven wij samen,” herinnerde zij zich in het interview.

Dat besluit kan haar leven hebben gered, net als die van haar zus en haar vader, die zo was verzwakt door maanden van ondervoeding dat hij door zijn dochters gedragen moest worden. Rae’s broer, die een van de eersten was die naar buiten kwam, verdween zonder een spoor achter te laten. Hij werd nooit meer gezien.

Vandaag wordt de tunnel – die in een barak werd gegraven en nu de locatie van het museum is – herdacht met een rood kiezelpad, dat het traject van ongeveer 210 meter aangeeft tot aan de plaats van de uitgang, dat vandaag de dag een gat is, dat grenst aan een autogarage. De wanden van de winkel zijn voorzien van herdenkingsposters met afbeeldingen van een archeologische opgraving, die hier 10 jaar geleden werd uitgevoerd.

De aandacht die wordt besteed aan de Kushners en hun ontsnapping – evenals de algemene bekendheid van het verhaal bij de plaatselijke bewoners van Novogrudok – zijn kenmerkend voor het succes van het Holocaust-onderwijs in Wit-Rusland, volgens Yuri Dorn, een voormalige leider van de Joodse gemeenschap van 15.000 mensen van Wit-Rusland.

Overwegende dat revisionisme (het herschrijven van geschiedenis – red.) een groeiend probleem is bij de buren van Wit-Rusland, met uitzondering van Rusland, “wordt de Holocaust uitvoerig onderwezen in scholen in Wit-Rusland, waar musea en monumenten worden opgericht en onderhouden,” zei hij.

Het ondemocratische bewind en de politiestaatpolitiek van president Alexander Loekasjenko kunnen internationaal worden veroordeeld, voegde Dorn toe, “maar als het gaat om het Holocaust-onderwijs en de herdenking, is Wit-Rusland een wereldleider”.

Dit komt ook doordat tijdens de Tweede Wereldoorlog de Nazi’s ongeveer 2,23 miljoen mensen in Wit-Rusland ombrachten – een kwart van de bevolking, waaronder veel niet-Joden, zei Dorn – een aantal te groot om te negeren.

Toch is het verhaal van de Kushners het bewijs voor Semyonov, de zakenman, dat het lijden van de Joden bijzonder zwaar was. “De bezetting in Wit-Rusland was een nationale ramp,” zei hij. “Maar niemand leed zoals de Joden.”

In Rae’s interview van twee uur, dat gearchiveerd werd door het Amerikaanse Holocaust Memorial Museum, herinnerde zij eraan hoe ze een boer dwong haar gezin in de bossen te leiden, waar zij gedurende vele maanden woonden met voedsel dat door plaatselijke bewoners werd gegeven, totdat ze werden ontdekt door de Bielski partizanen, die over het ontsnappen hadden gehoord en overlevenden in nabijgelegen dorpen trachtten te bereiken. De Kushners woonden gedurende een jaar in het bos, wachthoudend tegen Duitse troepen en het partizanenkamp helpend te behouden tot de bevrijding in mei 1945.

Rae nam toen haar familie mee naar een vluchtelingenkamp in Tsjechoslowakije en later naar Italië. Zij trouwde met Joseph Berkowitz, ook uit het gebied van Novogrudok, in Boedapest. Daar hij uit een arm gezin kwam, nam hij haar bekendere naam aan.

Ze emigreerden in 1949 naar de Verenigde Staten en vestigden zich in Brooklyn, waar ze vier kinderen grootbrachten, waaronder Jared’s vader, Charles. Joseph Kushner kreeg een baan als bouwvakker, maar toen hij in 1985 overleed had hij een onroerend goed imperium met meer dan 4.000 appartementen opgebouwd.

Charles Kushner heeft Novogrudok meerdere malen bezocht en ontving in 2014 zelfs een rondleiding door het museum, zei Yarashuk. Rae Kushner bezocht de stad ten minste eenmaal vóór haar overlijden. De familie schonk enkele fondsen voor de bouw van het Joodse verzetsmuseum, volgens Tamara Vershitskaya, de voormalige directeur van het museum, die weigerde bijzonderheden te verschaffen.

“Het was een zeer ontroerende ervaring voor hem, maar het was ook erg emotioneel voor ons,” aldus Yarashuk.

Zij voegde hieraan toe: “De Kushners zijn hier geweldig, met of zonder Trump.”

Bron: www.jta.org

Vertaling: PoF