De opening van een nationaal Joods sportmuseum

Over enkele weken opent het Joods sportmuseum haar deuren na een lange periode van hard werken, overleg, netwerken en alles wat daarbij komt kijken. Het nieuwe museum staat in Kfar Maccabiah bij Ramat Gan met een oppervlakte van 1.500 m2. Het eerste nationaal sportmuseum heeft vele bijzondere en zeldzame items in haar bezit over een lange periode, van de 19 e eeuw tot vandaag de dag. Eveneens vertoont het museum het verhaal van vele grote Joodse sporters. De officiële opening staat gepland op vrijdag 7 oktober.

Door Philip van den Berg

In de afgelopen jaren verzamelde het sportmuseum-in-wording een grote verscheidenheid aan voorwerpen. Enkele voorwerpen ter illustratie zijn onder meer de surfplank van Gal Fridman. Hij won tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene de gouden medaille. Ook de European Basketball Championship Cup, gewonnen in 1977 door Maccabi Tel Aviv, is te bewonderen. Verder het judopak van Yael Arad. Hij won de zilveren medaille op de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona. Een ander mooi item is de honkbalhandschoen van Sandy Koufax, een zeer bekende Joodse honkbalwerper. Eveneens hangen in het museum de originele teamshirts van verschillende bekende Israëlische sporters, zoals Eran Zahavi en Yossi Benayoun.

Verschillende periodes

Het sportmuseum omvat verschillende tijdvakken. De eerste periode loopt van het einde van de 19 e eeuw tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens de periode van de Shoah en daarna de periode in relatie tot de oprichting van het land en de staat Israël. Zo zien de bezoekers de oprichting van de eerste Joodse sportclubs en hun ontwikkeling, maar ook een veelheid aan medailles, foto’s en ander mooi materiaal. Een bijzonder en belangrijk onderdeel uit het eerste tijdvak zijn de verhalen van de Joodse atleten die geconfronteerd werden met de vraag: ‘Wil ik wel of niet meedoen aan de Olympische Spelen van 1936 in nazi-Duitsland?’

De Holocaust

Een ander pijnlijk verhaal is het leven van de bekende Joodse atleet Fredy Hirsch. Tijdens de Holocaust coachte hij, in verschillende getto’s, groepjes Joodse kinderen. Ook de persoonlijke verhalen van andere Joodse sporters, die werden vermoord tijdens de Holocaust, zijn terug te vinden in het nationale sportmuseum. Daarentegen waren er ook Joodse sporters die juist dankzij hun sport de Holocaust wisten te overleven. Een pijnlijk voorbeeld hiervan zijn de verschillende Joodse boksers die terecht belanden in het concentratiekamp Auschwitz. Zij dienden daar de  SS-officieren en hun manschappen te vermaken door met elkaar op de vuist te gaan. Deze bokswedstrijden betekenden voor sommige Joodse boksers de dood en voor anderen een extra maaltijd of dat zij enkele privileges ontvingen in het kamp. Een Joodse atleet die als bokser deze gruwelijke periode overleefde was Noach Klieger, die als jongeman uit België in Auschwitz terecht kwam.

Maccabiade

Na de Shoah ligt de focus op de oprichting van de staat Israël in 1948. Deze bijzondere gebeurtenis droeg bij aan een opleving van Joodse sporten en sporters. Dit gold niet alleen voor Europa, maar met name voor Zuid-Amerika. In Israël zelf werden de Maccabiade Games opnieuw georganiseerd, een multidisciplinair sportevenement dat om de vier jaar wordt georganiseerd. Aan dit evenement doen veel Joodse atleten aan mee, maar ook niet-Joodse Israëliërs kunnen hieraan deelnemen en zijn meer dan welkom. Deze Maccabiade Games staan ook bekend onder de als de Joodse Olympische Spelen.

Tegenslag en terreur

Bij sport heeft elke sportman of sportvrouw te maken met mindere momenten om allerlei redenen. Dit geldt nog meer voor de Joodse sporters gezien de dreiging van terreur en de antisemitische en anti-Joodse houding van sommige (buur)landen en haar inwoners. Een houding die helaas leidde tot een groot drama en verlies van een aanzienlijk aantal Israëliërs tijdens de Olympische Spelen van 1972 in München.

Eenheid

De opzet en het doel van dit sportmuseum is om op deze creatieve wijze de onderlinge verbinding aan te tonen tussen het opkomend zionisme eind 19^e eeuw, de Joodse sporters en de uiteindelijke vorming van de staat Israël kort na de Tweede Wereldoorlog. Als organisatie zijn wij dan ook blij en verheugd om binnenkort onze deuren te openen voor het publiek aldus Osnat Tzur, CEO bij het nieuwe landelijke sportmuseum.