Een bijzondere film over een aangrijpende gebeurtenis tijdens de Yom Kippoer-oorlog

In de film The Stronghold staan de belevenissen en de herinneringen centraal van soldaten die meevochten tijdens een van de vele militaire aanvallen op hun land. Maar ook wat het hen heeft gekost. Eveneens speelt de politiek ook hier op de achtergrond een invloedrijke rol.

Yom Kippoer-oorlog

De film laat een waargebeurd verhaal zien van een zwaar en ingrijpend gevecht tijdens de Yom Kippoer-oorlog. Desbetreffende militaire eenheid, een buitenpost van de IDF en gelegerd in de Sinaï-woestijn, nabij de Egyptische grens, komt onder vuur te liggen, wordt zwaar getroffen en leidt grote verliezen. Een gebeurtenis die dit jaar precies 50 jaar geleden plaatsvond.

Onderschat

Toentertijd ging bij de Inlichtingendiensten alarm bellen af van een mogelijke militaire aanval op (zeer) korte termijn. De toenmalige legerleiding, met aan het hoofd Dayan, nam de waarschuwingen niet serieus. Echter, op de meest heilige dag van het Joodse volk werd hun land Israël door de vijand aangevallen.

Houding regering

Kort na deze oorlog vond een ‘parlementair onderzoek’ plaats naar het gedrag en de houding van de toenmalige regering, waarbij een aanzienlijk deel van de bevolking vraagtekens plaatste bij de gehele (politieke) gang van zaken. Een gebeurtenis die voor de eerste keer gevoelens van ongenoegen en onrust zaaide onder een groot deel van de bevolking. Een gevolg hiervan was dat de Yom Kippoer-oorlog geluidloos verdween in het verleden. Wanneer enige aandacht besteed werd aan de Yom Kippoer-oorlog lag de focus op het herstel van de veteranen vanwege de opgelopen shellshock (een oorlogstrauma).

Openheid

Pas kort geleden werd voor het eerst een miniserie over de Yom Kippoer-oorlog uitgezonden, onder de titel Valley of Tears. Deze serie richtte zich op de oorlog in het noorden van Israël en veroorzaakte een stortvloed van onverwerkte emoties onder de veteranen. Velen spraken toen voor het eerst over hun opgekropte belevenissen, gevoelens en de overweldigende aanvalskracht van de vijand en de vele kritieke momenten en het grote aantal slachtoffers in hun eenheden. De film The Stronghold kan dit gesprek juist voorzetten en fungeren als een katalysator om de Yom Kippoer-oorlog opnieuw onder de aandacht te brengen in het land Israël. Een land waar veel oudere mensen zwaar hebben geleden onder de grote gevolgen van deze oorlog.

Sterk in de minderheid

Hetzelfde geldt voor een andere film die zeer binnenkort ook te zien is in verschillende bioscopen in het land Israël. Deze film, met als titel Golda, gaat over de voormalige premier en hoe zij functioneerde in de periode rondom de Yom Kippoer-oorlog en de periode daarna. Het militaire aspect bij deze film richt zich juist op het zuiden van Israël. Toentertijd moesten kleine reguliere eenheid dagenlang de zware aanvallen in het zuiden tegenhouden. Hoewel de Israëlische militairen sterk in de minderheid waren, dienden zij stand te houden en ervoor zorg te dragen dat de vijand niet door de linies wist heen te breken.

Een rustige plek

Bij de film The Stronghold staat een dergelijke buitenpost in het zuiden van de staat Israël centraal. Het draait in de film om de belevenissen, dillema’s en gevoelens van zo’n groep dienstplichtige soldaten en de vele zware aanvallen en gevechten die plaatsvonden bij deze buitenpost, gelegerd nabij het Suezkanaal. De groep dienstplichtigen vormt een weerspiegeling van de Israëlische samenleving, waaronder een moderne jonge Israëlische arts, die zijn dienstplicht komt vervullen en verwacht veel te kunnen zonnen, relaxen en zo nu en dan een klus te moeten doen. Een andere dienstplichtige is een uit de joods orthodox milieu, die verwacht in het zuiden van het land alle tijd te hebben voor gebed, bijbelstudie en tijden om te vasten. Beiden komen vlak voor de militaire aanval aan op hun nieuwe plek.

Belaagd

Wanneer enkele dage later opeens de oorlog uitbreekt, op 5 oktober 1973, komt de buitenpost onder zwaar vuur te liggen, zowel vanuit de lucht, over land als over zee. Hun eenheid bestaat nog geen eens uit 50 man en zij beschikken over weinig munitie en voorraden. Helaas overlijden een groot aantal dienstplichtigen tijdens de operaties van de gewonde soldaten, terwijl de arts verwoede pogingen doet om zijn kameraden te redden van de dood. Het is zelfs zo slecht gesteld dat hij moet opereren zonder enige vorm van verdoving.

‘Hold the line’

Ondanks de zware aanvallen door het Egyptische leger weet de buitenpost nog steeds stand te houden. Via hun radio roepen ze hun commandant op om meer soldaten te sturen, evenals wapen, munitie en allerlei ander materiaal. Op een gegeven moment smeken de militairen op de buitenpost om geëvacueerd te worden. Ondanks verschillende militaire operaties en reddingspogingen lukt het niet om de buitenpost te bereiken. Enige bericht wat ze telkens horen als een mantra is: ‘hou stand, hou vol en blijf vechten’.

Blijvende discussie

Tijdens deze zware gevechten, de toenemende spanning, stress en angst ontstaat een gesprek en een discussie tussen de arts, die zich niet kan vinden en veel moeite heeft met het verlies van een groot aantal van hun manschappen. Het groeiend schuldgevoel en de zinloosheid van al het militair geweld speelt hierin een belangrijke rol. Daarentegen speelt bij jonge religieuze soldaat voor termen als moed, volharding en trouw een dominante rol. Hij wil zich als militair onderscheiden door dapper en moedig op te treden richting de vijand en ten behoeve van zijn manschappen en eenheid.

Actueel

Op deze wijze ontstaat een discussie die een een rode draad loopt in de Israëlische samenleving en het politiek debat sinds het ontstaan van de staat Israël. Bij wijze van spreken krijgen de kijkers een inkijk in de ziel van de staat van Israël en haar inwoners. Kortom, een aansprekende film over een blijvend actueel thema anno 2023.

Deel dit artikel